Moody's,
(Moody's Investor Service Inc.- ABD 1909).
Fitch,
(Fitch Ratings Ltd. - 1922).
Standasrd & Poor's,
(Standards and Poor's Corp. - 1923).
Bir kişi, şirket, ülke kredi itibarının belirlenmesinde esas kıstas kredi derecelendirme veya kredi değerlendirme yoluyla yapılmaktadır. Çok eskiden beri uygulanan bu uygulamalar bir çok ülkenin ve ya şirketin geleceği istikbali belirlenmektedir.
Şirket veya ülkenin iflasına kadar giden bu klasmanda belli başlı kuruluşlar genelde aynı kanıya ulaşmaktadırlar. Tüm bu işler için belirlenen firmalar bir ücret almakta ve para kazanmaktadırlar. Kredi derecelendirme kuruluşları, şirketin çıkardığı her bir tahvil için ücret almaktadır.Buna yıllık ücretleri ve izleme ücreti de dahil edildiğinde bu kuruluşların kazançları yüksek rakamlara ulaşmaktadır. Türkiye'de derecelendirme faaliyetinde bulunması için kurulca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşları ile çalışmaktadır.
Analizlerde Ülkelerdeki değerlendirmelerde riskleri aşağıdaki gibi değerlendirir.
Politik risk (politik sistem, dış borçlar, sosyal bünye) ve ekonomik risk (borç yükü, döviz rezervi, ödemeler dengesi esnekliği, ekonominin yönetimi,ekonominin geleceği) olarak inceler. Kredi notunun önemi; Halka Açılmalarda ( ulusal ve uluslararası ) kullanılabilecek en etkili yöntemdir.
Şirket veya ülkenin iflasına kadar giden bu klasmanda belli başlı kuruluşlar genelde aynı kanıya ulaşmaktadırlar. Tüm bu işler için belirlenen firmalar bir ücret almakta ve para kazanmaktadırlar. Kredi derecelendirme kuruluşları, şirketin çıkardığı her bir tahvil için ücret almaktadır.Buna yıllık ücretleri ve izleme ücreti de dahil edildiğinde bu kuruluşların kazançları yüksek rakamlara ulaşmaktadır. Türkiye'de derecelendirme faaliyetinde bulunması için kurulca kabul edilen uluslararası derecelendirme kuruluşları ile çalışmaktadır.
Analizlerde Ülkelerdeki değerlendirmelerde riskleri aşağıdaki gibi değerlendirir.
Politik risk (politik sistem, dış borçlar, sosyal bünye) ve ekonomik risk (borç yükü, döviz rezervi, ödemeler dengesi esnekliği, ekonominin yönetimi,ekonominin geleceği) olarak inceler. Kredi notunun önemi; Halka Açılmalarda ( ulusal ve uluslararası ) kullanılabilecek en etkili yöntemdir.
- Moody’s, (Moody’s Investor Service Inc.- ABD 1909). 110 ülke, 12.000 ihracatçı firma, 25.000 kamu finansmanı ihracatçısı ve 106.000 yapılandırılmış finansman tahvilinden fazlasını kapsayan borçları, kredi notlarını ve yapılandırmayı takip ve izliyor.
- Fitch, (Fitch Ratings Ltd. – 1922).
- Standasrd & Poor’s (Standards and Poor’s Corp. – 1923).
- Canadian Bond Rating Service, (Kanada 1972).
- Thomson Bank Watch,(ABD 1974)
- Japanese Bond Rating Institute, (Japonya 1977).
- Dominion Bond Rating Service,(Kanada 1977).
- IBCA,(İngiltere 1978).
- Duff and Phelps Credit Rating, (ABD 1980).
- Japanese Credit Rating Agency,(Japonya 1985).
- Nippon Investor Service. (Japonya 1985).
1- Fitch Ratings Finansal Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
2- JCR Avrasya Derecelendirme A.Ş.
3- TCR Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş.
4- Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
5- Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş.
6- TURKRATING İstanbul Uluslararası Derecelendirme Hizmetleri A.Ş.
AAA, Aa1, Aa2, Aa3, A1, A2, A3, Baa1, Baa2, Baa3, Ba1, Ba2, Ba3, B1, B2, B3, Caa1, Caa2, Caa3, Ca, C. olduğu gibi iyiden kötüye doğru değerlendirme yapılmaktadır. Kuruluşlara göre not skalaları farklılık gösterebilir. Bu bahis aşağıda gösterilmiştir.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının not skalaları aşağıda gösterilmiştir.
Moody's | S&P Standasrd & Poor's | Fitch | ANLAMI VE YORUMLANMASI | |||
Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | Uzun vadeli | Kısa vadeli | |
Aaa | P-1 | AAA | A-1+ | AAA | F1+ | En yüksek dereceli. Anapara ve faiz ödemelerinde çok güçlü bir kapasiteyi gösterir. Verilebilecek en yüksek nottur. Yatırım yapılabilir. |
Aa1 | AA+ | AA+ | Yüksek dereceli. Bu derece yüksek kaliteli tahvillere verilir. Ana para ve faiz ödemelerinde güçlü bir kapasiteyi belirtir. | |||
Aa2 | AA | AA | ||||
Aa3 | AA- | AA- | ||||
A1 | A+ | A-1 | A+ | F1 | Üst orta sınıf. Bu tahviller bir çok lehte yatırım tutumuna sahiptir. Ancak olumsuz ekonomik değişikliklere karşı temkinli olunması gerektiğini gösterir. | |
A2 | A | A | ||||
A3 | P-2 | A- | A-2 | A- | F2 | |
Baa1 | BBB+ | BBB+ | Alt orta sınıf. Bu nota sahip tahviller ana para ve faiz ödemelerinde uygun bir kapasiteye sahip olunduğunu fakat olumsuz ekonomik koşullarda ödemelerde gecikme riskinin göz önüne alınması gerektiğini gösterir. | |||
Baa2 | P-3 | BBB | A-3 | BBB | F3 | |
Baa3 | BBB- | BBB- | ||||
Ba1 | Not prime | BB+ | B | BB+ | B | Yatırım yapılamaz. Spekülatif seviye. Tahvillerin ana para ve faiz ödemelerinde sadece ılımlı bir korumaya sahip olduğunu gösterir. |
Ba2 | BB | BB | ||||
Ba3 | BB- | BB- | ||||
B1 | B+ | B+ | Son derece spekülatif. Genel olarak zayıf karekterli tahvillerdir. Geri ödemelerde riskin fazla olduğunu gösterir. | |||
B2 | B | B | ||||
B3 | B- | B- | ||||
Caa1 | CCC+ | C | CCC | C | Taahhütleri karşılamama riskinin çok yüksek olduğu durumlar. Önemli riskler Zayıf kalitedeki ihraçlardır. Risk yüksektir. | |
Caa2 | CCC | Büyük ölçüde spekülatif. Oldukça yüksek risk içerdiğini gösterir. | ||||
Caa3 | CCC- | Kurtarılması beklenen, iflasa yakın. En düşük tahvil kalitesine verilen nottur. Yatırımcıların üstlendiği riskin çok yüksek olacağını belirtir. | ||||
Ca | CC | |||||
C | ||||||
C | D | - | DDD | - | İhraç edilen tahvillerin geri ödemelerinin yapılamayacağını gösterir. İflas, Default. Verilebilecek en kötü nottur. Geri ödemelerin olanaksız olduğunu gösterir. Yükümlülüğünü yerine getiremez. | |
- | DD | |||||
- | D |